فرض کنید قراردادی با یک شخص دیگر بسته اید و اکنون هر دو طرف قرارداد به این نتیجه رسیده اید که بخشی از قرارداد یا کل آنرا لغو کنید. اگر طرفین قرارداد با رضایت بخواهند بخش یا تمام یک عقد (مانند قرارداد و …) را لغو کنند در اینصورت اقاله راه حل این موضوع می باشد. توجه داشته باشید که اقاله با فسخ تفاوت دارد و در فسخ قرارداد ممکن است طرفین یا یک طرف قرارداد، رضایت نداشته باشد. همچنین برای حذف توافقی برخی از مفاد عقد حتما می بایست از عقد اقاله استفاده کرد. به این معنی که یک عقد دیگر به نام اقاله بر لغو بخش یا کل یک عقد دیگر بسته می شود. به زبان ساده یعنی طرفین بر روی لغو قرارداد، توافق و تراضی (رضایت) کرده اند.
عقدهای اقاله ناپذیر
برای برخی از عقود امکان اقاله وجود ندارد و این موارد عبارتند از:
- عقد نکاح یا همان عقد ازدواج
- عقد ضمان یا همان عقد ضمانت
- عقد وقف یا همان عقد موقوف
در واقع برای موارد ذکر شده فوق امکان فسخ بصورت اقاله وجود ندارد و می بایست با طی مراحل قانونی در محاکم قضایی فسخ شوند.
ملزومات عقد اقاله
برای برقرار شدن عقد اقاله می بایست یکسری شرایط وجود داشته باشد. مهمترین مورد که در ابتدا نیز به آن اشاره شد رضایت و توافق طرفین عقد اولیه است. مورد دیگر این است که مورد اقاله می بایست بصورت کاملا دقیق و مشخص ذکر شده و در اقاله تعیین شده باشد. برای مثال اقاله تمام یا بخشی از قرارداد مشارکت در ساخت با مشخصات دقیق و واضح که جای هیچگونه ابهامی وجود نداشته باشد. همچنین می بایست طرفین عقد اقاله دارای اهلیت بوده و در صحت و سلامت کامل عقلی برقرار شود.