زمانی که یک مرد تصمیم برای ازدواج می گیرد می بایست این موضوع را مدنظر داشته باشد که وظیفه شرعی و قانونی اوست که تمامی هزینه های ضروری زنش را تامین نماید. در ماده 1106 قانون مدنی آمده که “در عقد دائم، نفقه زن بر عهده شوهر است” و در ماده 1107 نیز به تشریح ماهیت نفقه و اینکه نفقه چیست پرداخته شده که چنین مضمونی دارد:
نفقه عبارت است از تامین غذا، مسکن، پوشاک، هزینه های درمانی و در صورت نیاز گرفتن خادم برای انجام کارهای او بخصوص در مواقعی که زن مریض است و یا نقص عضو دارد.
ماهیت نفقه و نحوه استفاده از آن
نفقه به لحاظ نوع به صورت مصرف شدنی و انتفاعی دارد. به این معنی که برخی از موارد مانند پول، غذا و موارد مشابه در نوع مصرف شدنی بوده و زن می تواند آنرا به هر نحوی که مایل است استفاده کرده و یا ببخشد و در حالت دیگر که نوع انتفاعی است زن حق استفاده از مواردی مانند خانه، اثاث منزل و موارد مشابه را دارد اما امکان بخشش آن بدون اجازه شوهر جایز نیست.
موارد مهم در خصوص نفقه زن
- نفقه زن بر مرد بر هر چیز دیگری ارجحیت دارد و یک وظیفه شرعی و قانونی است. در ماده 1203 قانون مدنی نیز آمده است که در صورت وجود زوجه و یک یا چند نفر واجب النفقه دیگر، زوجه مقدم بر سایرین است.
- حق نفقه گذشته نیز برای زن قابل مطالبه است و می تواند از دادگاه برای وصول آن اقامه دعوا کند.
- در صورت ممانعت یا عدم توان مرد برای تامین نفقه، زن می تواند درخواست طلاق را از دادگاه بخواهد.
- طلب نفقه زن و اولاد بر همه طلب ها مقدم است.
مفهوم حق نفقه در زمان عده پس از طلاق چیست
زمانی که زن و مردی از هم طلاق می گیرند تا زمان پایان عده زن، نفقه او بر عهده مرد است و تنها در صورتی این حق از زن گرفته می شود که طلاق در حالت نشوز (نافرمانی و عدم تمکین قبل از طلاق) انجام شده باشد. حق نفقه برای زن بارداری که طلاق گرفته است تا زمان وضع حمل شامل می شود البته در شرایط فعلی طلاق تا زمان وضع حمل متوقف شده و در صورت نیاز پس از آن انجام می شود.
ضمانت اجرایی نفقه زن چیست
برای اینکه مرد به پرداخت و تامین نفقه الزام داشته باشد دو ضمانت اجرایی برای آن در نظر گرفته شده است:
- ضمانت اجرای مدنی – طرح دعوا بر علیه مرد و امکان درخواست طلاق در صورت عدم تامین نفقه
- ضمانت اجرای کیفری – حبس از 3 تا 5 ماه در صورت عدم تامین نفقه با داشتن استطاعت مالی و تمکین زن
زن در چه شرایطی مستحق دریافت نفقه است
بصورت کلی زن می بایست شرایط زیر را برای دریافت نفقه داشته باشد:
- در عقد نکاح دائم مرد باشد.
- زن ناشزه نباشد به این معنی که تکالیف و وظایف خود را در قبال مرد انجام دهد.
نحوه مطالبه نفقه در از طریق قانون
اگر مردی نفقه زن خود را تامین نکند حقوق قانونی برای زن وجود دارد که بتواند از طریق آن به مقاصد زیر دست یابد:
- الزام مدنی و کیفری در صورت داشتن استطاعت مالی مرد
- فعال شدن حق طلاق برای زن
که برای این موارد می بایست از طریق مراجع ذیصلاح اقدام به طرح دعوا نماید.
در صورت نیاز به مشاوره با وکیل خانواده و موضوع نفقه می توانید با پرداخت هزینه مشاوره با ما در ارتباط باشید.