طلاق در کشور ما همواره امری ناپسند طلقی می شود و بنابر موازین دینی می بایست از انجام اینکار دوری کنیم. البته در مواردی که دیگر امکان سازش یا شرایط ادامه زندگی به دلایل متعددی وجود ندارد می توان به ناچار به سمت طلاق رفت. طلاق در حوزه های متعددی مانند حقوق، روانشناسی، جامعه شناسی و … قابل بحث و بررسی است که ما در اینجا به موضوع طلاق در قانون ایران و چهارچوب حقوقی آن می پردازیم که در واقع بخش زیادی از آن تحت قواعد دین اسلام است.
شرایط طلاق از نگاه قانون
درخواست طلاق می تواند از سمت مرد یا زن صورت بگیرد که هر کدام جزئیات خاص خود را دارند. باید توجه داشت که در صورت اراده مرد به طلاق دادن همسر خود، موانع کمتری وجود دارد اما اگر درخواست طلاق توسط زن به دادگاه ارائه شود جزئیات و شرایط بسیاری وجود دارد که در ادامه به تشریح آنها خواهیم پرداخت.
اگر مرد بخواهد زن خود را طلاق دهد
در ماده 1133 قانونی مدنی آمده است که مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در قانون به دادگاه مراجعه نموده و درخواست طلاق همسرش را مطرح نماید. باید توجه داشت که این درخواست می بایست با دلایل قانع کننده همراه بود و در حال حاضر امکان اینکه مرد بتواند بدون دلیل و در واقع به اختیار کامل، زن خود را طلاق دهد وجود ندارد. از مواردی که در درخواست طلاق توسط مرد می تواند موجب موافقت دادگاه با این درخواست شود می توان به مواردی مانند عدم انجام وظایف زناشویی، عدم تمکین، خیانت و مشابه این موارد اشاره نمود. البته قبل از اینکار اگر تشخیص داده شود که امکان سازش با برطرف شدن موانع وجود دارد زوجین به مرکز مشاوره خانواده ارجاع می شوند. اگر در این مرحله نیز نتیجه مثبتی حاصل نشود گواهی عدم امکان سازش توسط دادگاه صادر می شود.
اگر زن بخواهد از مرد خود طلاق بگیرد
زن نیز بر اساس قانون می تواند درخواست طلاق را به دادگاه ارائه نماید. از جمله مواردی که زن به موجب آن می تواند درخواست طلاق به دادگاه ارائه نماید عبارتند از:
- عدم پرداخت نفقه توسط شوهر به اختیار یا عاجز بودن از پرداخت آن طبق ماده 1129 قانون مدنی
- شرایط و وضعیتی که ادامه زندگی برای زن با مشقت همراه بوده و تحمل آن امکانپذیر نباشد که طبق ماده 1130 قانون مدنی ایران از آن به عنوان “عسر و حرج” یاد می شود. از مصادیق عسر و حرج می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غیبت متوالی مرد به مدت 6 ماه و یا 9 ماه متناوب
- اعتیاد مرد به مواد مخدر و مشروبات الکلی – با شرایط خاص که امکان بازگشت وجود نداشته باشد.
- محکومیت قطعی مرد به حبس به مدت 5 سال یا بیشتر
- ضرب و شتم یا سوء استفاده از زن بصورت مکرر
- داشتن بیماری صعب العلاج که ادامه زندگی را مختل نماید.
- غیبت بیش از 4 سال شوهر طبق ماده 1029 قانون مدنی
- وکالت داشتن زن از مرد برای طلاق طبق ماده 1119 قانون مدنی که در برگیرنده شروط ضمن عقد می شود.
- توافق زوجین برای طلاق توافقی. طبق مواد 1146 و 1047 قانون مدنی ایران