مهریه چیست

مهریه چیست

مهریه در دین اسلام برای رسمیت بخشیدن به عقد ازدواج، لازم است. غالبا مهریه را بصورت مال یا تعهد تعیین می کنند که مرد به پرداخت یا انجام آن در قبال همسر خود ملزم می شود. البته می بایست در نظر داشت که بهتر است مهریه در هنگام وقوع عقد نکاح وصول گردد اما با توجه به شرایط موجود در کشور ما، معمولا این تعهد را به آینده موکول می کنند و متاسفانه اکثر مهریه های تعیین شده از توان مرد خارج بوده و بخش قابل توجهی از آن جنبه اجرایی ندارد! حال اینکه با علم بر موضوع، چنین چیزی باز هم تکرار می شود جای بحث دارد و می بایست به فرهنگ های مرسوم غلط مراجعه کرد. در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت که مهریه چیست و چه تعریفی دارد؟

تعریف مهریه به زبان قانون و اسلام

با توجه به اینکه قانون ازدواج در ایران بر مبنای آیین دین اسلام است یک تعریف واحد برای مهریه می توان در نظر گرفت. در واقع مهریه عبارتست از مال یا تعهدی که زوج در قبال به نکاح در آمدن زوجه و حق بهره مندی از رابطه زناشویی به زوجه خود می پردازد یا ملکف به پرداخت یا انجام آن می شود. مهریه می بایست قابلیت اجرایی داشته باشد و حدالامکان می بایست از تعیین مواردی که عملی شدن آن دور از ذهن است اجتناب کرد.

خصوصیات بارز مهریه چیست

تا اینجا متوجه شدیم که مهریه چیست و چه تعریفی دارد. باید بدانیم مهریه می بایست دارای یکسری خصوصیات بارز باشد که ابهام یا شکی در آن نباشد. در واقع بهتر است مال یا تعهدی که برای مهریه تعیین می شود می بایست به یکی از اشکال زیر باشد:

  • مشخص و در دسترس باشد مانند ملک، اتومبیل، طلا و …
  • بصورت دین باشد مانند دادن مبلغی مشخص، بخشی از دارایی و نظایر آن
  • بصورت منفعت مشخص باشد مانند اجاره بهای ملک و …
  • بصورت کار و عمل مانند یاد دادن علم، تخصص و هر عمل مشروع دیگر

تشریح فصل هفتم قانون مدنی در خصوص مهر

در مواد 1078 تا 1101 قانون مدنی ایران بصورت اختصاصی به موضوع مهریه پرداخته شده است که در ادامه به ذکر و تشریح آنها خواهیم پرداخت و سعی خواهیم کرد که به زبانی ساده، معنی و مفهوم آنها را بیان کنیم.

  • ماده 1078 – هر چیزی که مال بوده و همچنین قابلیت تملک را داشته باشد می توان آنرا برای مهریه قرار داد.
  • ماده 1079 – مهریه می بایست کاملا مشخص و دقیق بوده و طرفین کاملا آگاه و توجیه شده باشند.
  • ماده 1080 – مقدار مهریه می بایست با توافق طرفین تعیین شود.
  • ماده 1081 – شرط بر باطل شدن نکاح در صورت عدم اجرای تعهد در زمان مقرر صحیح نیست و خود آن شرط را باطل می کند.
  • ماده 1082 – به محض جاری شدن عقد، زن مالک مهریه می شود.
  • ماده 1083 – برای پرداخت تمام یا بخشی از مهریه می توان مدت یا اقساط تعیین نمود.
  • ماده 1084 – مرد ضامن مالی است که به عین وجود داشته و قبل از تحویل به زن، نابود و یا آسیب دیده باشد.
  • ماده 1085 – زن حق دارد تا زمان ادای مهر از ایفای وظایف در قبال شوهر خود امتناع نماید. در عین حال حق دریافت نفقه را نیز دارد.
  • ماده 1086 – اگر زن قبل از دریافت مهریه به اختیار به وظایف خود در قبال شوهر عمل کند دیگر حق امتناع را نخواهد داشت.
  • ماده 1087 – در صورت عدم ذکر مهریه و درج شرط عدم مهر، عقد صحیح است و امکان تعیین مهریه پس از آن نیز وجود دارد.
  • ماده 1088 – در صورت فوت یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و وقوع نزدیکی، هیچ مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد.
  • ماده 1089 – در صورت دادن اختیار به شوهر یا شخص دیگر برای تعیین مهریه، شخص هر قدر بخواهد می تواند مهر نماید.
  • ماده 1090 – اگر اختیار تعیین مهریه به زن داده شود زن نمی تواند بیش از مهر المثل (جایگاه فردی و خانوادگی) معین نماید.
  • ماده 1091 – برای تعیین مهرالمثل می بایست به وضعیت کلی زن شامل سطح اجتماعی، خانوادگی، دانش، زیبایی و … توجه داشت.
  • ماده 1092 – اگر مرد، زن خود را قبل از نزدیکی طلاق دهد زن مستحق دریافت نصف مهریه بوده و اگر چنانچه بیش از نصف پرداخته شده باشد پرداخت مازاد بر آن قابل استرداد است.
  • ماده 1093 – در صورتی که مهر تعیین نشده باشد و مرد قبل از نزدیکی بخواهد زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه (مبلغی بر حسب توان مالی مرد) می شود و در صورت وقوع نزدیکی نیز مستحق مهرالمثل می شود.
  • ماده 1094 – برای میزان مهرالمتعه، میزان دارایی مالی مرد در تعیین مقدار آن دخیل است.
  • ماده 1095 – در عقد موقت (صیغه) حتما می بایست مهر تعیین شود در غیر اینصورت عقد باطل است.
  • ماده 1096 – تحت هر شرایطی مهر تعیین شده برای عقد موقت قابلیت بطلان ندارد.
  • ماده 1097 – در عقد موقت قبل از وقوع نزدیکی چنانچه مرد بخواد تمام مدت نکاح را ببخشد، ملزم به پرداخت نصف مهریه است.
  • ماده 1098 – در صورت باطل بود عقد نکاح و عدم وقوع نزدیکی، زن مستحق مهریه نیست و در صورت دریافت قابل استرداد است.
  • ماده 1099 – چنانچه زن با مردی که ازدواج با او حرام و غیرقانونی است، ازدواج کرده باشد و در عین حال بر این موضوع آگاه نبوده و نزدیکی صورت گرفته باشد زن مستحق مهرالمثل است.
  • ماده 1100 – در صورتی که مهریه مجهول یا مالیت نداشته باشد، زن مستحق مهرالمثل بوده و در صورت مال غیر بودن مهریه، می بایست عین یا معادل مالی آن توسط مرد پرداخت شود مگر اینکه صاحب مال غیر، اجازه آنرا داده باشد.
  • ماده 1101 – در صورتی که عقد نکاح قبل از نزدیکی به جهتی فسخ شود زن مستحق مهر نبوده و فقط در صورتی که مرد قادر به نعوظ نباشد و دلیل فسخ عقد همین موضوع باشد زن مستحق دریافت نصف مهریه است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

جدیدترین مطالب سایت