مطالبه طلب یا مطالبه وجه یعنی مطالبه وجه نقد و پول رایج. در معنای عام به معنی مطالبه هر نوع مال کلی (در مقابل مال عینی و قیمی) که دارای امثال متعدد است. این دعوا از جمله دعاوی مالی بوده و با توجه به میزان و ارزش خواسته در دادگاه عمومی حقوقی یا شورای حل اختلاف باید مطرح شود.
دعوای مطالبه طلب یا مطالبه وجه از جهت اینکه یک دعوای مالی است مستلزم پرداخت هزینه دادرسی میباشد.
طلبکار (خواهان) در دعوای مطالبه طلب میتواند قبل از تقدیم دادخواست یا بعد از آن اقدام به توقیف اموال بدهکار (خوانده) نماید. (به توقیف اموال تامین خواسته گفته میشود)
دعوای مطالبه وجه باید در دادگاه محل اقامت خوانده (بدهکار) مطرح شود.
در دعوای مطالبه طلب، در صورتی که اصل طلب از نوع وجه نقد (پول نقد) باشد، طلبکار (خواهان) میتواند علاوه بر مطالبه اصل پول، خسارت تاخیر تادیه نیز از بدهکار (خوانده) مطالبه نماید.
در این نوع از دعوا، چنانچه بدهکار (خوانده) توان پرداخت یکجای مبلغ بدهی را نداشته باشد میتواند از امتیاز اعسار یا تقسیط استفاده نماید. اعسار یعنی مبلغ بدهی با توجه به توان مالی بدهکار برای وی قسط بندی میشود. البته راههایی برای جلوگیری از این موضوع وجود دارد. مثل توقیف اموال خوانده (بدهکار) به طور مخفیانه.
کسب اطلاعات بیشتر: توقیف اموال
مطالبه طلب فاکتور
فاکتور یک رسید عادی است نه یک سند تجاری. دارنده فاکتور میبایست امضای صادر کننده فاکتور را نیز داشته باشد. قاعدتاً مطالبه وجه فاکتور توسط فروشنده انجام خواهد شد و مطالبه وجه کالایی را خواهد کرد که آن را به خریدار فروخته است. اثبات طلب از طریق ارائه فاکتور امضا شده کافی است. همچنین مطالبه طلب از طریق فاکتور نیازی به تحویل کالا ندارد.
مطالبه طلب سفته
نام دیگر سفته، «فته طلب» است. ر طبق قانون تجارت. فته طلب سندی است که بموجب آن امضاکننده تعهد مي‌كند مبلغي در موعد معين يا عندالمطالبه در وجه حامل يا شخص معين يا به حواله كرد آن شخص كارسازي كند. سفته علاوه بر امضا يا مهر بايد داراي تاريخ و متضمن مبلغِ تاديه، با تمام حروف باشد. گيرنده وجه و تاريخ پرداخت نيز بايد در سفته قيد شود. مطالبه وجه و مطالبه طلب توسط دارنده سفته (فته طلب) به دو طریق امکانپذیر است:
1) مراجعه به ادارات واخواست سفته و انجام واخواست
واخواست سفته شباهت زیادی به برگشت زدن چک یا دریافت گواهی عدم پرداختِ چک دارد. بعد از واخواست سفته، تمامی حقوق مندرج در قانون تجارت شامل حال دارنده سفته میشود. یعنی رسیدگی به درخواست وی به صورت خارج از نوبت خواهد بود و همچنین مطالبه خسارت تاخیر تادیه از زمان واخواست ممکن خواهد شد. و تقاضای تامین خواسته بدون نیاز به سپردن خسارت احتمالی به دادگاه مقدور خواهد شد. برای دریافت اطلاعات بیشتر به مقاله نحوه به اجرا گذاشتن سفته مراجعه کنید.
2) مطالبه طلب سفته بدون واخواست
در این حالت سفته یک سند عادی در نظر گرفته میشود و دارنده آن از هیچکدام از امتیازات قانونی نمیتواند بهره مند شود.
مطالبه طلب با شهادت شهود
در دعوای مطالبه طلب برای اثبات ادعا، میتوان از اسناد عادی، اسناد رسمی، رسید بانکی یا شهادت شهود استفاده کرد. البته در صورتیکه هیچ سندی برای اثبات ادعا وجود نداشته باشد میتوان با حضور در دادگاه درخواست اتیان سوگند (قسم خوردن به مقدسات) نمود. یعنی طرف مقابل سوگند یاد کند که بدهکار نیست. اگر خواهان (طلبکار) دلیل مکتوب نداشته باشد میتواند از شهادت شهود استفاده کند. در این صورت خوانده (بدهکار) میتواند شهادت شهود معرفی شده توسط خواهان (طلبکار) را جرح نماید. جرح به معنی زیر سوال بردن عدالت شهود است. در مقابل آن تعدیل قرار دارد که به معنی اثبات عدالت شهود توسط خواهان (طلبکار) میباشد.
مطالبه ودیعه توسط مستاجر از موجر
بموجب اجاره نامه، مستاجر متعهد میشود که مبلغی را به صورت ماهانه به عنوان اجاره به موجر پرداخت کند. در اکثر مواقع علاوه بر اجاره ماهیانه، مبلغی به عنوان پول پیش نیز توسط مستاجر به موجر به عنوان قرض الحسنه، رهن یا ودیعه داده میشود. این ودیعه به عنوان تضمین پرداخت اجاره به موجر داده میشود. به این معنی که اگر مستاجر مبلغ اجاره را ماهانه پرداخت نکند، موجر حق خواهد داشت مبالغ معوقه را در پایان کار از روی پول پیش یا پول رهن کسر کند. حال اگر مستاجری اجاره را به صورت منظم ماهانه پرداخت کند ولی در پایان کار و هنگام تخلیه ملک، موجر مبلغ ودیعه را به وی بازنگرداند میتواند از راههای زیر اقدام نماید:
1) ملک را تخلیه نکند و همچنان به تصرف خود ادامه دهد تا موجر مبلغ ودیعه را به او استرداد نماید.
2) به شورای حل اختلاف مراجعه و دعوای مطالبه طلب ودیعه را مطرح نماید.
در این صورت، مستاجر ابتدا ملک را تخلیه میکند و مراتب تحویل ملک و کلید را از طریق دادخواست تامین دلیل به شورای حل اختلاف گواهی میدهد. سپس به دفاتر خدمات قضایی مراجعه و تحویل ملک و کلید را از طریق اظهارنامه رسمی به موجر اطلاع میدهد. پس از آن دادخواست مطالبه وجه ودیعه را در شورای حل اختلاف مطرح مینماید. پس از صدور حکم الزام موجر به استرداد وجه ودیعه، مستاجر تقاضای اجراییه میکند و پرونده به اجرای احکام ارسال میشود. در این مرحله، مستاجر میتواند به میزان مبلغ ودیعه خود از اموال موجر مال برای توقیف معرفی کند. در صورتی که موجر بعد از گذشت 30 روز از ابلاغ اجراییه مبلغ ودیعه را استرداد نکند و یا درخواست اعسار ندهد، دادگاه به درخواست مستاجر حکم جلب موجر یا توقیف اموال را صادر میکند.
مطالبه پول قرضی یا مطالبه وجه عقد قرض
راه اول این است که ابتدا با ارسال اظهارنامه رسمی به بدهکار مهلتی جهت پرداخت بدهی خود دهید. سپس در صورتی که بدهکار در مهلت تعیین شده نسبت به ادای دین خود اقدامی نکرد از طریق مراجع قضایی دعوای مطالبه طلب را مطرح کنید. راه دوم این است که از همان ابتدا دادخواست مطالبه وجه علیه بدهکار را در مراجع ذیصلاح مطرح نمایید.